Helpu cymunedau i lywio’r argyfwng costau byw

Dim ond yr wythnos diwethaf roedden ni’n cael sgwrs yn y swyddfa ynglŷn â phryd oedden ni’n mynd i droi’r gwres canolog adref. Roedd rhai yn ceisio mynd trwy fis Hydref cyn troi’r thermostat i fyny tra bod eraill eisiau dal allan tan fis Rhagfyr, gan obeithio aros yn gynnes gyda chymorth blancedi gwlanog a photeli dŵr poeth.

Mae fy mil gwres fel arfer yn fân bryder, ond, o’i ychwanegu at gyfraddau morgais cynyddol, biliau bwyd (yn enwedig bwydo 2 fachgyn llwglyd yn barhaol), mae’n teimlo’n llai mân ac yn fy atgoffa o’r gost gynyddol o fodoli ar hyn o bryd.

Mae’r argyfwng costau byw yn rhywbeth fydd yn cael ei deimlo gan bawb yn y wlad, ond y bobl dlotaf yn ein cymdeithas fydd yn cael ei tharo galetaf, nawr ac yn y dyfodol. Mae rhai sydd eisoes yn ei chael hi’n anodd talu eu biliau, yn ymweld â banciau bwyd, ac wedi gweld toriadau yn y gwasanaethau maen nhw bellach yn ddibynnu arnyn nhw ers y pandemig.

Cefais fy atgoffa o’r dyfyniadyma gan Barbara Ehrenreich o’i llyfr Nickel a Dimed: On (Not) Getting by in America:

Pan fydd rhywun yn gweithio am lai o gyflog nag y gall fyw arno — pan fydd, er enghraifft, yn mynd yn llwglyd er mwyn i chi allu bwyta’n rhatach ac yn gyfleus — yna mae hi wedi gwneud aberth mawr i chi, mae hi wedi gwneud rhodd o ryw ran o’i galluoedd, ei hiechyd, a’i bywyd. Mae’r ‘tlodi gweithiol’ yma mewn gwirionedd yn creu dyngarwyr mawr yn ein cymdeithas. Maen nhw’n esgeuluso eu plant eu hunain fel y bydd plant eraill yn derbyn gofal; maent yn byw mewn tai is-safonol fel y bydd cartrefi eraill yn sgleiniog ac yn berffaith; maent yn dioddef preifateiddio fel y bydd chwyddiant yn isel a phrisiau stoc yn uchel. Mae bod yn aelod o’r ‘tlodi gweithiol’ yma yn creu rhoddwr dienw, cymwynaswr di-enw, i bawb arall.

Yn anffodus does gen i ddim yr atebion i ddatrys y drychineb economaidd sy’n ymddangos fel petai ar y gorwel, ond rydym ni yn Sefydliad Cymunedol Cymru yn gwneud ein gorau i gefnogi sefydliadau sy’n gweithio gyda’r bobl fwyaf difreintiedig yng Nghymru – y ‘tlodion sy’n gweithio’ a sy’n aml yn cael eu hanwybyddu.

Rydym yn darparu grantiau aml-flwyddyn, a chyllid i dalu am gostau craidd, fel y gall grwpiau llawr gwlad sy’n darparu gwasanaethau hanfodol i’r rhai sydd â’r angen mwyaf wneud cais i ni heb boeni am greu syniadau am geisiadau cyllido a chanolbwyntio ar yr hyn maen nhw’n ei wneud orau – helpu eu cymuned leol.

Os hoffech chi ddarganfod mwy am sut gallwch chi gefnogi sefydliadau llawr gwlad ar draws Cymru yn ystod y cyfnod anodd hwn, cysylltwch â ni.