Yr heriau cynyddol sy’n wynebu ymddiriedolwyr elusennau

“Rydw i wedi rhoi cynnig ar bopeth ond alla i ddim dod o hyd i unrhyw un sydd â diddordeb mewn bod yn Ymddiriedolwr. Oni bai mod i’n gallu dod o hyd i rywun, dwi’n poeni am ddyfodol ein clwb.’

Geiriau cadeirydd elusen lleol yr wythnos hon, gan ffonio Sefydliad Cymunedol Cymru i ofyn am help.

Mae’n lun cynyddol gyffredin, a phryderus, sy’n wynebu grwpiau cymunedol ledled Cymru. Ac mae hyn yn arbennig o wir am grwpiau sy’n gweithio gyda phobl hŷn.

Mae Cymru’n wynebu her gwirfoddoli. Un mawr. A gallai’r sgil-effeithiau fod yn enfawr i’n gwasanaethau cyhoeddus a’n cymunedau.

Dywedodd WCVA fis diwethaf fod 90% o grwpiau sy’n cymryd rhan yn eu harolwg wedi profi problemau recriwtio gwirfoddolwyr yn ystod y chwe mis diwethaf. Dywedodd 31% fod yr heriau yn ‘ddifrifol’.

Mae hyn yn rybudd mawr y dylem gymryd sylw ohono ar frys. Mae’n arwydd sicr bod rhai o’n gwasanaethau cymunedol mwyaf gwerthfawr yn mynd i drafferthion difrifol.

Roedd y sgwrs a gefais yn weddol nodweddiadol o’r hyn y mae cydweithwyr ar draws y trydydd sector yn ei glywed fwy a mwy. Mae’r elusen y siaradais â hi yr wythnos hon yn cynnig achubiaeth gymdeithasol i bobl hŷn yn eu cymuned, gan helpu i’w cysylltu â ffrindiau a’u cadw’n actif.

Y broblem? Mae eu bwrdd ymddiriedolwyr yn lleihau oherwydd oedran a salwch ac, er gwaethaf popeth y maent wedi’i geisio, ni allant ddod o hyd i Ymddiriedolwyr newydd.

Mae’r dyfodol yn bryderus gan fod nifer o’r ymddiriedolwyr presennol yn hŷn ac yn wynebu heriau iechyd. Ni fyddai unrhyw un o ddefnyddwyr eu gwasanaeth yn gallu ysgwyddo cyfrifoldeb ymddiriedolwyr. Ac ar ben hynny i gyd, mae eu banc lleol wedi cau, sydd bellach yn golygu taith 30 milltir i gynnal eu busnes bancio.

Roedd Cadeirydd y bwrdd yn teimlo’r pwysau a mynegodd ei bryder am ddyfodol y grŵp. Mae’n faich mawr i’w chario – heb ymddiriedolwyr bydd gwasanaethau fel hyn yn cau a bydd aelodau’r grŵp yn colli eu hachubiaeth gymdeithasol, uchafbwynt eu hwythnos.

Dywedais wrth yr elusen am y gefnogaeth sydd ar gael gan ei gyngor gwirfoddol sirol lleol a fydd yn ei helpu i hyrwyddo swyddi ymddiriedolwyr ar wefan Gwirfoddoli Cymru.

Yn fwy cyffredinol, mae angen i ni weld mwy o hyrwyddo’r gefnogaeth sydd ar gael i Ymddiriedolwyr. Mae angen i ni helpu ein cymdeithas a’n gwasanaethau cyhoeddus i gydnabod a gwerthfawrogi cyfraniad enfawr gwirfoddolwyr at les pobl a chymunedau.

Ni allwn fforddio i gymryd yn ganiataol ein gwirfoddolwyr a’r gwahaniaeth y maent yn ei wneud.

Os ydych chi’n profi problem debyg, neu’n adnabod rhywun sydd, cysylltwch â’ch cyngor gwirfoddol sirol lleol i weld sut y gallwn ni helpu.